Water

Waterveiligheid waarborgen en water benutten en beheren.

Doelenboom

Beleidsdoel 3.1

Noord-Holland tegen overstromingen beschermen

Operationele doelen

Beleidsdoel 3.2

Water benutten en beheren

Operationele doelen

Tabel Instrumenten - Output

Instrumenten	Output begroot	Output gerealiseerd
3.1.1.01 Toezien op het opstellen en uitvoeren van kust- en dijkversterkingsplannen	Bij Zomernota gewijzigde begroting: - Besluit over de financiële bijdrage aan het project Markermeerdijken genomen. - Het projectplan voor de versterking van de Waddenzeedijk Texel goedgekeurd. - Projectplan voor de versterking van de Hoogwaterkering Den Oever in 2016 goedgekeurd. - Afhankelijk van de resultaten van de door Rijkswaterstaat in 2014 uitgevoerde verkenning Meerlaagsveiligheid Marken een besluit genomen over de oplossingsrichting waterveiligheid Marken. - Met deelprojecten uit het programma Ruimtelijke kwaliteit Waddenpoort Den Oever gestart. - Over het rijksgoedkeuringsbesluit Afsluitdijk geadviseerd. - Het Uitvoeringsprogramma 2015 De Nieuwe Afsluitdijk vastgesteld. - ca. 8 projecten van het 1e Programma ruimtelijke kwaliteit Zwakke Schakels in uitvoering gebracht. - ca. 10 subsidies verleend in het kader van de Uitvoeringsregeling ruimtelijke kwaliteit Zwakke Schakels 2e tranche. - GS hebben over een door het hoogheemraadschap Amstel Gooi en Vecht ingediend projectplan Waterwet besloten over de verlegging van de primaire waterkering Zeeburgereiland. - Met de uitvoering van deelprojecten in het kader van het Programma ruimtelijke kwaliteit Den Helder gestart. - Een samenwerkingsovereenkomst met HHNK en het ministerievan I&M inzake versterking Markermeerdijken afgesloten. - Een aanvullende omgevingsvergunning voor de uitvoering van het projectplan Zwakke Schakels afgegeven.	- Besluit wordt in 2016 verwacht. - Conform. - Projectplan Den Oever wordt naar verwachting in november door GS vastgesteld. - Conform. - Conform. - Conform. Betreft Rijksinpassingsplan. - Het Uitvoeringsprogramma 2016-2019 wordt in het voorjaar 2016 vastgesteld. - Conform. - Conform. - Verleggen van de primaire waterkering is vertraagd. - Conform. - Sluiten van een overeenkomst is verschoven naar eind 2016. - Conform.
Toelichting op verschillen begroot/ gerealiseerd
- Alliantie opgericht die onder meer het projectplan gaat uitwerken. In 2016 wordt een besluit over onze bijdrage verwacht. - Een tweetal projecten uit het programma Waddenpoort Den Oever zijn in uitvoering genomen. Projectplan Den Oever wordt naar verwachting in november door GS vastgesteld. - Twee provinciale omgevingsvergunningen afgegeven voor 2 strandpaviljoens, die verplaatst moesten worden in het kader van deze kustversterking. - In verband met de economische crisis is de bebouwing van het Zeeburgereiland vertraagd en daarmee ook het verleggen van de primaire waterkering. - Sluiten van een overeenkomst met HHNK en het ministerie van I&M inzake versterking Markermeerdijken is verschoven naar eind 2016 omdat besloten is om eerst de aanbesteding van de dijkversterking te laten plaatsvinden en de Alliantie Markermeerdijken op te richten.
3.1.1.02 Deelnemen aan overlegstructuren	- In de stuurgroepen voor de dijkversterkingen de provinciale thema's ruimtelijke kwaliteit, duurzame energie, natuur, recreatie en toerisme ingebracht.	- Conform.
3.1.1.03 Adviseren over verbeterplannen regionale keringen	- Over door de waterschappen bij GS ingediende verbeterplannen voor de regionale keringen geadviseerd. - De voortgang van de door de waterschappen op te stellen verbeterplannen voor de regionale keringen gemonitord.	- Conform. - Conform.
3.1.1.04 Ondersteunen van onderzoek naar de verbetering van het toetsinstrumentarium voor regionale keringen	- Een financiële bijdrage aan het Onderzoeksprogramma Regionale Keringen III (ORK III) geleverd. - Afhankelijk van de uitkomsten van de onderzoeken naar de sterkte van veenkaden, een bijdrage geleverd aan vervolgonderzoeken.	- Conform. - Geen bijdrage geleverd aan vervolgonderzoeken.
Toelichting op verschillen begroot/ gerealiseerd
Geen vervolgonderzoeken gestart en daarmee ook geen bijdrage geleverd. In 2016 worden wel vervolgonderzoeken voorzien.

Toelichting op tabel Instrumenten - Output

Overige toelichtingen

Beslissingen van de Staten over deze instrumenten:

3.1.1.01 Programma Ruimtelijke Kwaliteit Den Helder, PS besluit 19 november 2012
3.1.1.01 Programma Ruimtelijke Kwaliteit Zwakke Schakels (1e tranche), PS besluit 7 mei 2012

Betekenis van gebruikte termen en afkortingen:

HHNK = Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier
I&M = Infrastructuur en Milieu

Extra informatie voor kaderstelling of controle:

3.1.1.01 Toezien op het opstellen en uitvoeren van kust- en dijkversterkingsplannen In januari heeft PS 5 mln beschikbaar gesteld voor projecten op De Nieuwe Afsluitdijk: recreatief fietspad en de Vismigratierivier.

Beleidsstukken bij deze instrumenten:

3.1.1.01 Programma Ruimtelijke Kwaliteit Zwakke Schakels 1etranche
3.1.1.01 Programma Ruimtelijke Kwaliteit Den Helder

Meerjarenoverzicht baten & Lasten

( bedragen x € 1.000 )

Lasten	Jaarrekening 2014	Ontwerp begroting 2015	Actuele begroting 2015	Jaarrekening 2015	Bedrag verschil*	% verschil	Begroting 2016
Apparaatskosten	723	1.302	1.302	883	419	32	867
Directe lasten	514	719	466	216	250	54	606
Overdrachten	1.488	1.500	4.750	4.671	79	2	3.750

Subtotaal Lasten	2.724	3.521	6.518	5.770	748	11	5.223
Baten	-191	-130	-130	-49	-81	62	-150
Saldo van baten en lasten	2.533	3.391	6.388	5.721	667	10	5.073

Storting reserves	0	0	0	0	0	-	0
Onttrekking reserves	0	0	0	0	0	-	0

Resultaat	2.533	3.391	6.388	5.721	667	10	5.073

*Een positief verschil is voordelig

Toelichting op de Gerealiseerde budgettabel

Categorie	Toelichting
Apparaatskosten	Het operationeel doel heeft minder personele inzet gevraagd dan was geraamd. De op dit operationeel doel minder ingezette uren zijn ingezet op OD 3.1.2 en 3.2.1.
Directe lasten	Overige verschillen (zie leeswijzer voor algemene toelichting) Verschuiving tussen directe lasten en overdrachten (meer besteed, € 120.000, neutraal) Diverse kleinere verschillen (minder besteed € 130.000, neutraal, waarvan € 49.000 reserve TWIN-H).
Kapitaallasten
Overdrachten	Een aantal aanvragen op grond van de Uvr Zwakke Schakels scoorde onvoldoende punten op de in de regeling vastgestelde criteria om voor subsidie in aanmerking te komen (minder besteed, € 238.000, neutraal, reserve Actieprogramma 2010). Overige verschillen (zie leeswijzer voor algemene toelichting) Verschuiving tussen directe lasten en overdrachten (meer besteed, € 120.000 neutraal). Diverse kleinere verschillen (meer besteed € 39.000, nadelig).
Baten
Storting reserves
Onttrekking reserves

Tabel Instrumenten - Output

Instrumenten	Output begroot	Output gerealiseerd
3.1.2.03 Ontwikkelen en actualiseren van gebiedsdekkende overstromingskaarten	- Gebiedsdekkende overstromingskaarten in samenwerking met waterbeheerdes en aangrenzende provincies geactualiseerd. - In het kader van de Europese Richtlijn Overstromingsrisicio's gevarenkaarten en risicokaarten vastgesteld.	- Conform. - Conform.
Toelichting op verschillen begroot/ gerealiseerd
Voor het Randstadmodel is in 2015 aanvullende opdracht vertrekt en worden de resultaten in de loop van 2016 verwacht. In 2016 start nieuw traject met verplichtingen voor de Europese richtlijn overstromingen (ROR).
3.1.2.05 Deelnemen aan regionale samenwerking bij watercalamiteitbeheersing, oefeningen en Ronde Hoep	- In het kader van watercalamiteitenbeheersing het draaiboek Water en de netwerkkaarten Water up to date gehouden. - Twee interne trainingen gehouden ter voorbereiding op dreiging watercalamiteiten. - Inhoudelijke bijdrage geleverd aan een door de gemeente Ouder-Amstel op te stellen bestemmingsplan en aan een door Hoogheemraadschap Amstel Gooi en Vecht op te stellen inrichtingsplan.	- Conform. - Conform. - Conform.
Toelichting op verschillen begroot/ gerealiseerd
Het proces van bestemmingsplanwijziging en opstellen inrichtingsplan is gaande.
3.1.2.07 Maken van beleid	- Een verkenning opgesteld naar de mogelijkheden van gevolgenbeperking bij een overstroming door een waterrobuuste inrichting van de ruimte. - De resultaten van bovengenoemde verkenning verwerkt in de Structuurvisie en/of de bijbehorende verordening.	- Conform. - Conform. Artikel 8a PRV.
Toelichting op verschillen begroot/ gerealiseerd
In 2016 zal de verkenning een vervolg krijgen.
3.1.2.10 Aanpassen van vastgestelde veiligheidsnormen voor regionale keringen	- Wijzigingen in de verordeningen van de waterschappen op het gebied van tracé/normering regionale keringen gebundeld en aan PS ter besluitvorming voorgelegd.	- Wordt begin 2016 aan PS voorgelegd.
Toelichting op verschillen begroot/ gerealiseerd
De wijzigingen zijn gebundeld en het besluitvormingsproces ingegaan. De wijzigingen worden gekoppeld aan de besluitvorming van de wijziging van het reglement van het hoogheemraadschap Amstel, Gooi en Vecht. Deze worden begin 2016 aan PS voorgelegd.
3.1.2.11 Uitvoering geven aan Delta programma	Bij Zomernota gewijzigde begroting: - 2 verkenningen gedaan om ervaring op te doen met meerlaagsveiligheid. - Bestuurlijke afspraken over de meegroeiconcepten voor Zandvoort, Velsen en Den Helder gemaakt in 2016. - Uitvoering gegeven aan afspraken in het kader van de deltabeslissing IJsselmeergebied.	- Conform. - Conform. - Conform.
Toelichting op verschillen begroot/ gerealiseerd
In 2016 zullen de verkenningen een vervolg krijgen. Betreft vooral afspraken rondom de zoetwatervoorziening.

Toelichting op tabel Instrumenten - Output

Overige toelichtingen
Beslissingen van de Staten over deze instrumenten: geen. Betekenis van gebruikte termen en afkortingen: ROR = Richtlijn Overstromingsrisico's Extra informatie voor kaderstelling of controle: geen. Beleidsstukken bij deze instrumenten: geen.

Meerjarenoverzicht baten & Lasten

( bedragen x € 1.000 )

Lasten	Jaarrekening 2014	Ontwerp begroting 2015	Actuele begroting 2015	Jaarrekening 2015	Bedrag verschil*	% verschil	Begroting 2016
Apparaatskosten	1.789	1.302	1.302	1.413	-111	-9	1.993
Directe lasten	0	0	0	0	0	-	0
Kapitaallasten	0	0	0	0	0	-	0

Subtotaal Lasten	1.789	1.302	1.302	1.413	-111	-9	1.993
Baten	0	0	0	0	0	-	0
Saldo van baten en lasten	1.789	1.302	1.302	1.413	-111	-9	1.993

Storting reserves	0	0	0	0	0	-	0
Onttrekking reserves	0	0	0	0	0	-	0

Resultaat	1.789	1.302	1.302	1.413	-111	-9	1.993

*Een positief verschil is voordelig

Toelichting op de Gerealiseerde budgettabel

Categorie	Toelichting
Apparaatskosten	Het operationeel doel heeft meer personele inzet gevraagd dan was geraamd. Hiervoor zijn uren ingezet die geraamd waren op OD 3.1.1. en 3.2.2.
Directe lasten
Kapitaallasten
Overdrachten
Baten
Storting reserves
Onttrekking reserves

Tabel Instrumenten - Output

Instrumenten	Output begroot	Output gerealiseerd
3.2.1.01 Onderzoek uitvoeren naar zoetwaterbehoefte en -voorziening	- Pilot Zelfvoorzienende Zoetwaterberging op Texel en in de Schermer afgerond en het resultaat aan PS aangeboden. - Het Voorzieningenniveau in de Haarlemmermeer en eventueel daaruitvolgende afspraken vastgelegd.	- Conform. - Conform.
3.2.1.02 Toezicht houden op waterschappen	- Repressief toezicht gehouden op jaarrekening en begroting van de drie waterschappen.	- Conform.
3.2.1.03 Uitvoeren van de Uitvoeringsregeling Water	- ca. 5 subsidies verleend in het kader van de Uitvoeringsregeling Waterbewust. - 1-2 subsidies verleend in het kader van de Uitvoeringsregeling Water, hoofdstuk Waterparels.	- Conform. - Conform.
Toelichting op verschillen begroot/ gerealiseerd
Er zijn 17 subsidies verleend in het kader van de Uitvoeringsregeling Waterbewust en 1 subsidie in het kader van de Uitvoeringsregeling Water, hoofdstuk Waterparels.
3.2.1.05 Uitvoeren van maatregelen voor het behalen van de doelen van de Kaderrichtlijn Water (KWR)	- Maatregelenprogramma KRW 2010-2015 afgerond. - Alle 10 synergieprojecten afgerond.	- Conform. - 4 synergieprojecten afgerond.
Toelichting op verschillen begroot/ gerealiseerd
De nog niet afgeronde 6 synergieprojecten zijn in uitvoering.
3.2.1.07 Realiseren en handhaven zwemplekken	- Minimaal 120 zwemplekken aangewezen, gecontroleerd en van publieksinformatie voorzien.	- Conform.
Toelichting op verschillen begroot/ gerealiseerd
Er zijn 145 zwemplekken aangewezen, gecontroleerd en van publieksinformatie voorzien.
3.2.1.12 Steunen en faciliteren van ontwikkelingen op het gebied van waterinnovatie	- De waterinnovatie op basis van de uitkomsten van de conferentie Waterinnovatie die in december 2014 gehouden is, versterkt.	- Conform.
Toelichting op verschillen begroot/ gerealiseerd
Innovaties in de provinciale waterprojecten zijn verder ontwikkeld: zoetwatervoorziening (Spaarwater, pilot Texel afgerond), de innovatieve dijkversterkingen met ruimtelijke kwaliteit en multifunctionaliteit- Afsluitdijk, Markermeerdijken, Prins Hendrikdijk Texel, Hondsbossche en Pettemer zeewering en Meerlaagsveiligheid Marken.PWN-Technologies kreeg met hulp van de provincie in het 2-Zeeen-programma een Interreg Docs2cs project gehonoreerd, inclusief provinciale cofinanciering. Het provinciale innovatiebeleid en acties zijn in de Watervisie 2021 en het Uitvoeringsprogramma geformuleerd.
3.2.1.13 Aanpassen waterverordeningen
3.2.1.14 Beleid maken	- De Watervisie 2016-2021 ter vaststelling aan PS voorgelegd.	- Conform.
Toelichting op verschillen begroot/ gerealiseerd
In november door PS vastgesteld.
3.2.1.15 Opstellen, handhaven en toetsen van regels.	Bij Zomernota gewijzigde begroting: - Minimaal 92% van de besluiten op aanvragen voor vergunningen, ontheffingen en toestemmingen binnen de wettelijke termijn afgehandeld. - Handhavingsuitvoeringsprogramma (HUP) voor 2015 uitgevoerd. - Jaarverslag toezicht en handhaving 2014 opgeleverd.	- 80% binnen de wettelijke termijn afgehandeld. - Conform. - Jaarverslag toezicht en handhaving 2014 wordt in de 1e helft 2016 opgeleverd.
Toelichting op verschillen begroot/ gerealiseerd
80% van de besluiten op aanvragen voor vergunningen, ontheffingen en toestemmingen binnen de wettelijke termijn afgehandeld. Het cijfer over 2015 is negatief beïnvloed doordat in het tweede tertiaal drie ontheffingsvergunningen voor de integrale waterwet niet op tijd zijn verleend. De toen aanwezige achterstand in de werkvoorraad is inmiddels ingelopen.

Toelichting op tabel Instrumenten - Output

Overige toelichtingen

Beslissingen van de Staten over deze instrumenten:

3.2.1.14 PS hebben op 23 juni 2014 het kader voor de Watervisie 2016-2021 vastgesteld.

Betekenis van gebruikte termen en afkortingen:

KRW = Kaderrichtlijn Water

Extra informatie voor kaderstelling of controle: geen.
Beleidsstukken bij deze instrumenten:

3.2.1.03 Uitvoeringsregeling Waterbewust
3.2.1.03 Uitvoeringsregeling Water- Waterparels
3.2.1.05 Maatregelenpakket KRW 2010-2015
3.2.1.14 Watervisie 2016-2021

Meerjarenoverzicht baten & Lasten

( bedragen x € 1.000 )

Lasten	Jaarrekening 2014	Ontwerp begroting 2015	Actuele begroting 2015	Jaarrekening 2015	Bedrag verschil*	% verschil	Begroting 2016
Apparaatskosten	2.088	2.125	2.125	2.449	-324	-15	1.312
Directe lasten	807	882	777	416	361	46	820
Overdrachten	1.083	700	1.605	1.956	-351	-22	1.289

Subtotaal Lasten	3.978	3.707	4.507	4.822	-315	-7	3.421
Baten	-20	0	0	-181	181	-	0
Saldo van baten en lasten	3.958	3.707	4.507	4.641	-134	-3	3.421

Storting reserves	50	10	1.815	1.815	0	0	794
Onttrekking reserves	-97	-100	-100	-123	0	0	0

Resultaat	3.910	3.617	6.222	6.332	-111	-2	4.215

*Een positief verschil is voordelig

Toelichting op de Gerealiseerde budgettabel

Categorie	Toelichting
Apparaatskosten	Het operationeel doel heeft meer personele inzet gevraagd dan was geraamd. Hiervoor zijn uren ingezet die geraamd waren op OD 3.1.1. en 3.2.2.
Directe lasten	OD 3.2.1 Bij het opstellen van de Watervisie 2016-2021 zijn meer onderzoeken in eigen huis uitgevoerd dan gepland. Daarnaast heeft het hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier het project Markermeerdijken een jaar verschoven, waardoor geen kosten zijn gemaakt voor de omgevingsvergunning en voor ontwerpateliers (minder besteed, € 175.000, voordeel). Overige verschillen (zie leeswijzer voor algemene toelichting). Afrekeningsverschillen (meer lasten, € 3.000, neutraal). Verschuiving tussen directe lasten en overdrachten (minder besteed € 222.000, neutraal). Diverse kleinere verschillen (totaal meer besteed, € 34.000, waarvan € 64.000 minder besteed, voordeel, € 23.000 meer besteed, neutraal, reserve Zelfvoorzienende Zoetwaterberging en € 75.000 meer besteed, neutraal, reserve TWIN-H).
Kapitaallasten
Overdrachten	Overige verschillen (zie leeswijzer voor algemene toelichting). Afrekeningsverschillen (meer lasten, € 46.000, neutraal). Verschuiving tussen directe lasten en overdrachten (meer besteed € 222.000, neutraal). Diverse kleinere verschillen (meer besteed, € 83.000, neutraal, waarvan € 26.000 reserve TWINH en € 57.000 reserve ILG).
Baten	Overige verschillen (zie leeswijzer voor algemene toelichting). Afrekeningsverschillen (meer baten, € 165.000, neutraal). Diverse kleinere verschillen (meer baten, € 16.000, voordeel).
Storting reserves
Onttrekking reserves

Tabel Instrumenten - Output

Instrumenten	Output begroot	Output gerealiseerd
3.2.2.01 Verlenen van vergunningen voor grondwateronttrekkingen en -infiltratie	- Minimaal 92% van de besluiten op aanvragen voor vergunningen binnen de wettelijke termijn afgehandeld.	- 80% binnen de wettelijke termijn afgehandeld.
Toelichting op verschillen begroot/ gerealiseerd
80% van de besluiten op aanvragen voor vergunningen, ontheffingen en toestemmingen binnen de wettelijke termijn afgehandeld. Het cijfer over 2015 is negatief beïnvloed doordat in het tweede tertiaal drie ontheffingsvergunningen voor de integrale waterwet niet op tijd zijn verleend. De toen aanwezige achterstand in de werkvoorraad is inmiddels ingelopen.
3.2.2.02 Stimuleren van de uitvoering van projecten in het kader van de bestrijding van de bestrijding van verdroging	- 17 projecten in het kader van bestrijding verdroging, waaronder verbetering waterbeheer Horstermeerpolder, afgerond.	- 15 projecten uitgevoerd.
Toelichting op verschillen begroot/ gerealiseerd
15 projecten uitgevoerd, project ‘aanpassing Westerkanaal’ is niet uitgevoerd omdat uit onderzoek bleek dat dit niet effectief zou zijn en project ‘verbetering waterbeheer Horstermeerpolder’ is nog niet uitgevoerd vanwege een lopende juridische procedure tegen het peilbesluit. In het zuiden van de polder rond het voormalige Nera gebouw (Nederhorst Radio), heeft elke sloot een afzonderlijk peil. Het streven is om hier één aaneengesloten peilvak te maken. Het gemiddelde waterpeil blijft hetzelfde maar het peil kan beter worden gehandhaafd en het systeem wordt robuuster. Tegen het ontwerp peilbesluit (initiatief waterschap) zijn twee bezwaren en beroepen aangetekend en het besluit is op dit moment onder de rechter.
3.2.2.03 Monitoren en evalueren van grondwater kwantiteitsbeleid	- Grondwaterkwantiteit gemeten op ca. 400 locaties. - Grondwaterkwaliteit gemeten op ca. 100 locaties.	- Conform. - Conform.
3.2.2.07 Optimaliseren gebruik ondergrond voor warmte-koude opslag	- 1-5 masterplannen bodemenergie vastgesteld.	- Conform.
3.2.2.08 Uitvoeren van de Europese Kaderrichtlijn Water	- Maatregelenprogramma KRW 2010-2015 afgerond.	- Conform.
3.2.2.09 Beschermen van drinkwaterwinningen	- De maatregelenprogramma's drinkwaterwinningen als onderdeel van de Watervisie 2016-2021 ter vaststelling aan PS voorgelegd. - Met de uitvoering van de maatregelenprogramma's drinkwaterwinningen in het kader van de gebiedsdossiers drinkwaterwinningen gestart.	- Conform. - Conform.

Toelichting op tabel Instrumenten - Output

Overige toelichtingen
Beslissingen van de Staten over deze instrumenten: geen. Betekenis van gebruikte termen en afkortingen: KRW = Kaderrichtlijn Water Extra informatie voor kaderstelling of controle: 3.2.2.07 Het aantal vastgestelde masterplannen is aanzienlijk hoger dan aanvankelijk gedacht omdat de gemeente Amsterdam niet één Masterplan heeft gemaakt voor haar grondgebied maar 7 deelgebieden heeft onderscheiden met voor elke deelgebied een apart Masterplan. Te samen met Masterplan Stadshart Amstelveen zijn er daardoor 8 in plaats van 2 masterplannen vastgesteld. Beleidsstukken bij deze instrumenten: geen.

Overige toelichtingen

Beslissingen van de Staten over deze instrumenten: geen.
Betekenis van gebruikte termen en afkortingen:

KRW = Kaderrichtlijn Water

Extra informatie voor kaderstelling of controle:

3.2.2.07 Het aantal vastgestelde masterplannen is aanzienlijk hoger dan aanvankelijk gedacht omdat de gemeente Amsterdam niet één Masterplan heeft gemaakt voor haar grondgebied maar 7 deelgebieden heeft onderscheiden met voor elke deelgebied een apart Masterplan. Te samen met Masterplan Stadshart Amstelveen zijn er daardoor 8 in plaats van 2 masterplannen vastgesteld.

Beleidsstukken bij deze instrumenten: geen.

Meerjarenoverzicht baten & Lasten

( bedragen x € 1.000 )

Lasten	Jaarrekening 2014	Ontwerp begroting 2015	Actuele begroting 2015	Jaarrekening 2015	Bedrag verschil*	% verschil	Begroting 2016
Apparaatskosten	1.434	1.698	1.698	1.408	290	17	950
Directe lasten	563	296	498	760	-262	-53	252
Overdrachten	891	0	2.062	1.422	640	31	867

Subtotaal Lasten	2.889	1.994	4.258	3.590	668	16	2.069
Baten	-863	-835	-835	-777	-58	7	-835
Saldo van baten en lasten	2.025	1.159	3.423	2.813	610	18	1.234

Storting reserves	0	0	0	0	0	-	0
Onttrekking reserves	0	0	0	0	0	-	0

Resultaat	2.025	1.159	3.423	2.813	610	18	1.234

*Een positief verschil is voordelig

Toelichting op de Gerealiseerde budgettabel

Categorie	Toelichting
Apparaatskosten	Het operationeel doel heeft minder personele inzet gevraagd dan was geraamd. De op dit operationeel doel minder ingezette uren zijn ingezet op OD 3.1.2 en 3.2.1.
Directe lasten	Doordat de opbrengst van de Grondwaterheffing in 2015 hoger was dan de kosten, is een niet voorziene storting in de voorziening Grondwaterheffing gedaan (meer besteed, € 382.000, nadeel). Overige verschillen (zie leeswijzer voor algemene toelichting). Afrekeningsverschillen (minder lasten, € 77.000, neutraal). Diverse kleinere verschillen (minder besteed, € 43.000, waarvan € 39.000 neutraal, reserve ILG en € 4.000 voordeel).
Kapitaallasten
Overdrachten	Er zijn in 2015 weinig projecten ingediend voor een subsidie voor verdrogingsbestrijding omdat het programma ‘Waterplan 2010-2015’ in een afrondend stadium was en het programma ‘Watervisie 2016-2021’ nog niet was vastgesteld (minder lasten, € 634.000, neutraal, reserve ILG). Overige verschillen (zie leeswijzer voor algemene toelichting). Afrekeningsverschillen (minder lasten, € 13.000, neutraal). Diverse kleinere verschillen (meer besteed, € 6.000, nadeel).
Baten
Storting reserves
Onttrekking reserves

Realisatie van de prioriteiten voor dit begrotingsjaar

Prioriteit	%	Toelichting
De versterking van de Markermeerdijken tussen Hoorn en Amsterdam: GS nemen een besluit over de ter visie legging van het ontwerp-projectplan Markermeerdijken (OD 3.1.1)	0	Uitgesteld i.v.m. het oprichten van een Alliantie die o.a. het (ontwerp) dijkversterkingsplan gaat opstellen. Het besluit van GS over de ter visie legging wordt naar verwachting in 2016 genomen.
Meerlaagsveiligheid: We participeren in de pilot Meerlaagsveiligheid Marken en we voeren twee verkenningen uit om ervaring op te doen met meerlaagsveiligheid (OD 3.1.2)	100	In 2016 zullen de verkenningen een vervolg krijgen.
De Watervisie 2016-2021 wordt door PS vastgesteld (OD 3.2.1)	100	In november door PS vastgesteld.
Europese Kaderrichtlijn Water: Het KRW Maatregelenprogramma 2010-2015 wordt afgerond (OD 3.2.1)	94	Van de 31 projecten zijn er 29 uitgevoerd.
De pilot Zelfvoorzienende zoetwaterberging wordt afgerond en het resultaat wordt aangeboden aan PS (OD 3.2.1)	100	Op 17 december aangeboden aan PS.

Ontwikkelingen in de omgevingsfactoren lopende het begrotingsjaar

Omgevingsfactor	Ontwikkeling
In 2014 is door de Tweede Kamer besloten over de Deltabeslissingen. Deze krijgen de komende jaren, ook Noord-Holland, hun uitwerking. Doel is ervoor te zorgen dat volgende generaties veilig zijn tegen overstromingen en over genoeg zoet water beschikken.	Na het uitbrengen van de deltabeslissingen en voorkeursstrategieën in 2014 zijn de procesmatige en inhoudelijke maatregelen in de vorm van respectievelijk het Deltaprogramma 2015 en het Deltaprogramma 2016 vastgesteld. Binnen gezamenlijke aanpak van het Deltaprogramma hebben alle partijen een eigen verantwoordelijkheid. Onze visie en aanpak op provinciale verantwoordelijkheid hebben wij vormgegeven in de provinciale Watervisie 2021 en het bijbehorende uitvoeringsprogramma en is in december 2015 door uw Staten vastgesteld. Ten aanzien van de doelstelling dat volgende generaties veilig zijn tegen overstromingen en over genoeg zoet water beschikken, zetten wij in op het concept van meerlaagse veiligheid: Onze dijken blijven de belangrijkste verdediging en dijkversterkingen worden met oog voor ruimtelijke kwaliteit uitgevoerd. Daarnaast verkennen we de mogelijkheden voor een waterrobuuste inrichting van het achterland. En natuurlijk is onze calamiteitenorganisatie op orde. Onze zoetwaterstrategie is geënt op het instrument voorzieningenniveau, waarbij de zoetwateraanvoermogelijkheden en de gebruiksbehoefte in samenhang worden bezien.
De uitwerking van het Bestuursakkoord Doelmatig Waterbeheer.	Het Bestuursakkoord staat voor een doelmatig en doeltreffend waterbeheer waarin iedere bestuurslaag de vrijheid krijgt om haar taak naar eigen inzicht uit te voeren. Dit uiteraard in goed overleg en rekening houdend met elkaars belangen. In het bestuursakkoord staat beschreven dat het Rijk en de provincies naar integrale plannen streven en dat voor waterplannen - op termijn - geen ruimte meer is. Als provincie verbinden wij belangen op het gebied van water, ruimte, economie en natuur met elkaar, en komen we tot integrale besluitvorming. Water kan hierin faciliterend zijn aan andere provinciale doelen en belangen, maar kan ook juist randvoorwaarden stellen. Met de Watervisie 2021 sluiten we aan op het Bestuursakkoord Water en anticiperen we zo op de Omgevingswet, die naar verwachting in 2018 van kracht zal worden. Deze wet beoogt minder planvorming en besluiten, een meer integrale afweging op gebiedsniveau, meer doelmatige procedures, regels met ruimte voor innovatie en marktontwikkelingen, en een meer flexibele inzet van instrumenten.
Het nationale beleid staat in het teken van decentralisatie en een heroriëntatie op kerntaken, met als doel de doelmatigheid en efficiency van beleid en uitvoering te vergroten. Dit is ingegeven door de enorme bezuinigingsoperatie om de gevolgen van de economische recessie op te vangen. Grote bezuinigingen op recreatie en natuur raken ook het waterbeleid. Nationale ambities worden afgestemd op wat Europa verplicht stelt.	Alhoewel de economische situatie zich lijkt te verbeteren, is en blijft een goede kostenafweging in de waterwereld een belangrijke zaak. Het Deltaprogramma en de Kaderrichtlijn Water hebben laten zien dat om tot toekomstbestendige, duurzame oplossingen te komen, de ruimte waarbinnen oplossingen gezocht worden, verbreed moet worden. Dat betekent nog meer inzetten op integraliteit van zowel de probleemanalyse als de oplossingsrichtingen.

Omgevingsfactor

Ontwikkeling

In 2014 is door de Tweede Kamer besloten over de Deltabeslissingen. Deze krijgen de komende jaren, ook Noord-Holland, hun uitwerking. Doel is ervoor te zorgen dat volgende generaties veilig zijn tegen overstromingen en over genoeg zoet water beschikken.

Na het uitbrengen van de deltabeslissingen en voorkeursstrategieën in 2014 zijn de procesmatige en inhoudelijke maatregelen in de vorm van respectievelijk het Deltaprogramma 2015 en het Deltaprogramma 2016 vastgesteld. Binnen gezamenlijke aanpak van het Deltaprogramma hebben alle partijen een eigen verantwoordelijkheid. Onze visie en aanpak op provinciale verantwoordelijkheid hebben wij vormgegeven in de provinciale Watervisie 2021 en het bijbehorende uitvoeringsprogramma en is in december 2015 door uw Staten vastgesteld. Ten aanzien van de doelstelling dat volgende generaties veilig zijn tegen overstromingen en over genoeg zoet water beschikken, zetten wij in op het concept van meerlaagse veiligheid: Onze dijken blijven de belangrijkste verdediging en dijkversterkingen worden met oog voor ruimtelijke kwaliteit uitgevoerd. Daarnaast verkennen we de mogelijkheden voor een waterrobuuste inrichting van het achterland. En natuurlijk is onze calamiteitenorganisatie op orde. Onze zoetwaterstrategie is geënt op het instrument voorzieningenniveau, waarbij de zoetwateraanvoermogelijkheden en de gebruiksbehoefte in samenhang worden bezien.

De uitwerking van het Bestuursakkoord Doelmatig Waterbeheer.

Het Bestuursakkoord staat voor een doelmatig en doeltreffend waterbeheer waarin iedere bestuurslaag de vrijheid krijgt om haar taak naar eigen inzicht uit te voeren. Dit uiteraard in goed overleg en rekening houdend met elkaars belangen. In het bestuursakkoord staat beschreven dat het Rijk en de provincies naar integrale plannen streven en dat voor waterplannen - op termijn - geen ruimte meer is. Als provincie verbinden wij belangen op het gebied van water, ruimte, economie en natuur met elkaar, en komen we tot integrale besluitvorming. Water kan hierin faciliterend zijn aan andere provinciale doelen en belangen, maar kan ook juist randvoorwaarden stellen.

Met de Watervisie 2021 sluiten we aan op het Bestuursakkoord Water en anticiperen we zo op de Omgevingswet, die naar verwachting in 2018 van kracht zal worden. Deze wet beoogt minder planvorming en besluiten, een meer integrale afweging op gebiedsniveau, meer doelmatige procedures, regels met ruimte voor innovatie en marktontwikkelingen, en een meer flexibele inzet van instrumenten.

Het nationale beleid staat in het teken van decentralisatie en een heroriëntatie op kerntaken, met als doel de doelmatigheid en efficiency van beleid en uitvoering te vergroten. Dit is ingegeven door de enorme bezuinigingsoperatie om de gevolgen van de economische recessie op te vangen. Grote bezuinigingen op recreatie en natuur raken ook het waterbeleid. Nationale ambities worden afgestemd op wat Europa verplicht stelt.

Alhoewel de economische situatie zich lijkt te verbeteren, is en blijft een goede kostenafweging in de waterwereld een belangrijke zaak. Het Deltaprogramma en de Kaderrichtlijn Water hebben laten zien dat om tot toekomstbestendige, duurzame oplossingen te komen, de ruimte waarbinnen oplossingen gezocht worden, verbreed moet worden. Dat betekent nog meer inzetten op integraliteit van zowel de probleemanalyse als de oplossingsrichtingen.

Lasten	Jaarrekening 2014	Ontwerp begroting 2015	Actuele begroting 2015	Jaarrekening 2015	Bedrag verschil*	% verschil	Begroting 2016
Apparaatskosten	6.033	6.427	6.427	6.153	274	4	5.122
Directe lasten	1.884	1.897	1.741	1.393	348	20	1.678
Kapitaallasten	0	0	0	0	0	-	0
Overdrachten	3.462	2.200	8.417	8.049	368	4	5.906

Subtotaal Lasten	11.379	10.524	16.585	15.595	990	6	12.706
Baten	-1.074	-965	-965	-1.007	42	-4	-985
Saldo van baten en lasten	10.305	9.559	15.620	14.588	1.032	7	11.721

Storting reserves	50	10	1.815	1.815	0	0	794
Onttrekking reserves	-97	-100	-100	-123	0	0	0

Resultaat	10.258	9.469	17.335	16.279	1.055	6	12.515

Categorie	Toelichting
Apparaatskosten	De totale apparaatskosten zijn in 2015 lager uitgevallen dan was geraamd (zie hiervoor paragraaf bedrijfsvoering). Als gevolg van een lagere personele bezetting zijn minder apparaatskosten doorbelast.
Directe lasten	OD 3.2.1 Bij het opstellen van de Watervisie 2016-2021 zijn meer onderzoeken in eigen huis uitgevoerd dan gepland. Daarnaast heeft het hoogheemraadschap Hollands Noorder-kwartier het project Markermeerdijken een jaar verschoven, waardoor geen kosten zijn gemaakt voor de omgevingsvergunning en voor ontwerpateliers (minder besteed, € 175.000, voordeel). OD 3.2.1 Diverse kleinere verschillen (€ 64.000 minder besteed, voordeel OD 3.2.2 Diverse kleinere verschillen (minder besteed € 4.000 voordeel).
Kapitaallasten
Overdrachten	OD 3.2.2 Diverse kleinere verschillen (meer besteed, € 6.000, nadeel).
Baten	OD 3.2.1 Diverse kleinere verschillen (meer baten, € 16.000, voordeel).
Storting reserves
Onttrekking reserves